ΝΕΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον ΓΙΩΡΓΟ ΚΙΟΥΣΗ
“Ο μήνας που ξεκινά το κέντημα του καλοκαιριού (Ρίτσος), ανάριο ακόμη, με μοναδικό υλικό τις πευκοβελόνες που πέφτουν στις αυλές. Και η μυρωδιά του, ζεστό ρετσίνι. Από κοντά και τα φρέσκα δροσερά πετάγματα του πεύκου. Και τα τελευταία κελαηδίσματα του κότσυφα επάνω στα κλωνιά του. Χέρι χέρι με τα πρώτα τζι τζι τζι του τζίτζικα.” Mιλάμε με τη ζωγράφο Φωτεινή Στεφανίδη.
-Τι άλλο σου φέρνει στο νου;
-Την πικροδάφνη, με την πιο τρυφερή ευωδιά του κόσμου, το σπάρτο το ανείπωτο -τι γλυκειά μυρωδιά- τα τελευταία τριαντάφυλλα, ιδιαίτερα αν μας φυλάξει καμιά βροχούλα ο Γιούνης, την αγριοβρώμη να ξανθαίνει την Ελλάδα όλη, τα πρώτα κορόμηλα σε όλα τα πορτοκαλιά που μπορείς να σκεφτείς, τα φασολάκια τα φρέσκα, αχ η μυρωδιά στο καθάρισμα (πάλι Ρίτσος), τα βλίτα μην ξεχάσουμε με το στύφνο, τα κολοκυθἀκια και τους ανθούς τους – τι φαγητό! Τις καμπανούλες μαζί με τα πρώτα γιασεμιά (Λόρκα). Και τ’ άλλα κεντήματα – τα λουλούδια του αγριοκάρου του. Τη δροσούλα τα βράδια. Τα πρώτα μελτέμια. Τις πρώτες καυτές μέρες. Το πρώτο φυντάνι βασιλικού στη γλάστρα. Όλες τις πρωτιές του καλοκαιριού και όλους τους αποχαιρετισμούς του χειμώνα. Φεύγει το σχολειό, έρχεται το πρώτο μπάνιο. Η πρώτη πεταλίδα στο στόμα ψάχνει το τελευταίο λεμόνι της αυλής. Το πρώτο μπουμπούκι της κάππαρης, την τελευταία ελιά. Το πρώτο βαρύ στάχυ, την τελευταία παπαρούνα δίπλα του. Το πρώτο ανθισμένο θυμάρι, το τελευταίο μακρυμάνικο πουκάμισο. Για δες…
-Του Ιούνη η πιο δυνατή μέρα;
– Μα, η μακρύτερη (Σεφέρης). Το θερινό ηλιοστάσι της 21ης… Και όλης της χρονιάς η δυνατότερη. Εκεί διαλέγει ο Ήλιος να ερωτευτεί τη Ρόδο και τη Νέαιρα, και ο Απόλλων την Κυρήνη. Εκεί κοντά ανάβαν τις φωτιές στις γειτονιές, στου Άη Γιάννη στις 24 και καίει ο Γιούνης του Μάη το στεφάνι. Και η Δευτέρα της Πεντηκοστής, το περιστέρι, το τρυφερό του π;eταγμα, “δεν ξέρω τι είναι” (Δεληβοριάς).
-Τι τραγουδάς;
-“Εικοσιτρείς του Θεριστή” και τίποτε άλλο. Σαν να θερίζει η μουσική του Μίκη (με Μαρία Φαραντούρη ή Αρλέτα). Ο Λόρκα σύμβολο του Ιούνη, γεννημένος θαρρώ στις 5, στην αρχή. Ο Ελύτης το απέδωσε ελληνικότατα.
–Ποιήματα;
-Πρώτο έρχεται του Ρίτσου εκείνο με το σεντόνι και τ’ αστέρια που έραβε ο φρουρός στον ουρανό: “Είχαν αρχίσει οι ζέστες –Ιούνιος μήνας– / άλλαζες κάθε τόσο θέση στο κρεβάτι / ζητώντας το δροσερό μέρος στα σεντόνια / μη βρίσκοντας δροσιά…”
Κι ένα του Σινόπουλου, πόσο αισθαντικό, που τον λέει αθέριστο: “Στεγνός επύρωνε κι αθέριστος Ιούνιος μήνας / σε τούτο το ύψωμα σε φωτεινούς αγρούς… / Τι να ‘ναι αναρωτήθηκα τούτο το κάλεσμα / που έτσι γλυκά σα μέθη ολάκερο με πλημμυρίζει…”
Ο Καρυωτάκης στον ίδιο ρυθμό, αυτόν του Θέρους: “Έχω κάτι σπασμένα φτερά. / Δεν ξέρω καν γιατί μας ήρθε / το καλοκαίρι αυτό. / Για ποιαν ανέλπιστη χαρά, / για ποιες αγάπες / για ποιο ταξίδι ονειρευτό…”
Και πώς να μην πούμε Γιώργο Σεφέρη από την παραμονή της μακρύτερης μέρας: “O μεγαλύτερος ήλιος από τη μια μεριά / κι από την άλλη το νέο φεγγάρι / απόμακρα στη μνήμη σαν εκείνα τα στήθη. / Ανάμεσό τους χάσμα της αστερωμένης νύχτας / κατακλυσμός της ζωής…”
-Στην τέχνη; Τον έχεις ζωγραφίσει;
-Ναι. Μια φευγαλέα εικόνα η μορφή του. Τον έβαλα μέσα στην αγριοβρώμη. Και κάτι λουλουδάκια μπλε μ’ άγνωστο όνομα. Ο Γιάννης Τσαρούχης μας άνοιξε το δρόμο με τους ζωγραφιστούς του μήνες, μας ένωσε μάλλον με αυτό που θα είχαμε κόψει αν δεν μας το υπογράμμιζε με τον θεσπέσιο τρόπο του. Ο αγαπημένος μας του Μαρουσιού.
-Η εικόνα του;
-Δέρμα σταρένιο, μάτια και μαλλιά καστανά κάπως κοντά, αρχίζουν να ξανθαίνουν. Φορά φανελάκι αθλητικό. Τρώει κορόμηλο και πίνει νερωμένο το κρασί του. Στεφανωμένος με σπάρτα. Τρίβει θυμάρι στα μπράτσα του κι ευωδιάζει. Συναντά την καλή του βιαστικά στις θημωνιές, βουτά στο δροσερό νερό, και ταυτόχρονα κρατά το τιμόνι του κόσμου.
-Σήμερα ξημέρωσε Ιούνης. Τι περιμένεις;
-Μιλώντας για τα καθημερινά, θα ήταν έως αστείο την ώρα που το ηλιοστάσι τραντάζει τη γη να παρακολουθώ με ενδιαφέρον ψυχής το πιθανό γκρέξιτ και όλα τ’ άλλα που κρέμονται πάνω απ’ το κεφάλι μας. Ωστόσο, όλοι αυτοί που “κρατάν” την τύχη του κόσμου στα χέρια τους, την επιβίωσή του, ας σηκώσουν το βλέμμα ψηλά στον Ήλιο του Γιούνη. Δεν αστειεύεται στη μεγαλοσύνη του.
Δημοσιεύτηκε στην διαδυκτιακή εφημερίδα presspublica την 1η Ιουνίου 2015